به نقل از «الف»

ظاهرگرایی مهدی نصیری در سیاست خارجی

تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۷۷۶۹۶

مهدی نصیری در مطلب اخیر خود سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را زیر سؤال بوده است. اما او تنها بنا را مورد نقد قرار داده یا مبنا و بُن را نیز نقد کرده است؟

نشان خواهیم داد او دچار برداشتی از واقعیت شده که این برداشت، لاجرم جِرم گرایانه و نه حتی حجم گرایانه است. این یعنی او در عین داشتن بن مایه معنوی اما دچار رخنه ماده گرایی شده است که دست بر قضا با ظاهرگرایی سابق او سازگار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 یک مثال برای تصدیق این سازگاری، آن است که ماده گرایان نیز همچون جریان سلفی تنها به ظاهر باور و یا دست کم تاکید و تکیه دارند.

در نقد بر نقد نصیری لازم است ایجابا بگویم که سیاست آرمان گرایانه انقلاب اسلامی، واقع گرایانه هم هست. اساسی تر از این باید به او متذکر شویم که خودِ واقعیت نیز آرمانی هم هست. یعنی بخشی از واقعیت، آرمان است. 

از ایشان می خواهم به همان غرب که رفته رفته دچار انفعال در برابر آن می شوند رجوع کنند و دست کم جریان رئالیسم انتقادی را در آنجا مورد توجه قرار دهند. کسانی مانند آلن نُری و روی بَسکار به خوبی از عهده استدلال برای این گزاره بر آمده اند که واقعیت را نمی توان به واقعیت بالفعل فروکاست. بر این اساس، واقعیت بالقوه نیز وجهی دیگر از واقعیت است .

جهان عینی را نمی توان به آنچه دیده می شود کاهش داد. حتی فعلیت یا امر بالفعل را هم نباید به آنچه دیده می شود تقلیل داد. آنچه دیده می شود، در آن چه گفته می شود جا نمی شود.

فراسوی این مباحث قابل اعتنا و اتکا، نظام اسلامی در رویکرد خارجی خود، داخلی عمل کرده است و در رویکرد داخلی خود، خارجی. به بیان بنیانی تر، در نگاه برون مرزی آن، می بینیم آرمان اش واقعی و واقعیت اش آرمانی بوده است. 

مهمترین مؤلفه قدرت بالفعل و خاصتاً عینی جمهوری اسلامی ایران حمایتش از مقاومت و بهتر بگویم رهبری اش در جریان مقاومت جهانی بوده است. البته که این رهبری اگر صرفا ً یک حمایت بود، سرانجامی نداشت.

امروز اگر این مؤلفه قدرت نبود و ایران صرفاً به اعلام مواضع ارزشی  _و عمل به آن_ بسنده کرده بود، توسط کشورهای اردوگاه سرمایه داری متأخر بلعیده می شد. مثال ملموس تر این مدعا، کلافه شدن قدرت های جهانی در برابر ایران در ماجرای برجام است. امروز ایران با استدلال استکبارستیزی می کند اما به صِرف استدلال درست و معتبر در جهان بی سر و آنارشیک امروز نمی‌توان کار چندانی از پیش برد. بر این اساس، در کنار این عامل، عواملی مانند حضور منطقه ای و توان موشکی هم بس تعیین کننده هستند.

گویا آقای نصیری عنایت ندارند که سیاست خارجی کشوری مانند آمریکا و حتی ژاپن به شدت ایدئولوژیک است. مفهموم استثناگرایی آمریکا مفهومی چنان بنیادین است که با گفتن این حرف از سوی بایدن که دوران اول امریکاگفتن ترامپ گذشته است، تغییری نمی کند. بایدن هم اگر بیش از از رقیب خود بر پیمان های بین المللی و وجاهت خارجی تاکید دارد، درست مبتنی بر بازسازی استثنا دانستن آمریکا است. به بیان دیگر روی استثنابودن آمریکا نزد سیاستمردان آن توافق وجود دارد و تنها در نحوه اجرای این ارزش ایدئولوژیک اختلاف نظر آن هم اختلاف جزئی وجود دارد.

مشکل دیگر نگاه نصیری و کسانی مانند تاج زاده، تقلیل سیاست به سیاست داخلی است. عدم اطلاع نظیر این افراد از آنچه در جهان می گذرد محصول نبود تمایل آنها برای شناخت واقعیت واقعی و وقوع یافته در جهان است. آنها به درستی نمی دانند که امروز جریان های منتقد جهانی سازی چگونه با جمهوری اسلامی ایران هم داستان شده و حتی از آن متأثر شده اند.

بر این اساس باید گفت نگاه ایستای منتقدان بنیان‌های سیاست خارجی کشورمان، محصول یک تقلیل گرایی است که سبب می‌شود تا سیاست واقعی_ آرمانی، یا بهتر بگویم، سیاست بالفعل _بالقوهی نظام اسلامی که منشا مفهوم قدرت به مثابه قوت -که توسط رهبر حکیم دوسال پیش مطرح شد- درک نشود.

 

 

 

منبع: الف

کلیدواژه: سیاست خارجی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۷۷۶۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آصفری: بلندتر شدن دیوار بی‌اعتمادی نتیجه سیاست‌های اتحادیه اروپا در قبال ایران است

نماینده اراک در مجلس شورای اسلامی گفت: اقدامی که ایران در عملیات «وعده صادق» انجام داد، در پاسخ به جنایات رژیم صهیونیستی بود و اینکه امروز اتحادیه اروپا بجای اینکه متخلف را مورد بازخواست قرار دهد، دوباره از تحریم‌های جدید علیه ایران صحبت می‌کند، غیر از اینکه دیوار بی‌اعتمادی میان ایران و اتحادیه اروپا را بلندتر می‌کند، خروجی دیگری در پی نخواهد داشت.

محمدحسن آصفری در گفت‌وگو با ایسنا در واکنش به ادعای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره دستیابی اعضای این اتحادیه به یک توافق سیاسی در زمینه اعمال تحریم‌های پهپادی و موشکی علیه جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: برای اتحادیه اروپا جای تأسف دارد که در حالیکه بیش از ۶ ماه از جنگ غزه می‌گذرد هیچ موضع‌گیری در خصوص حمایت از مردم بی‌گناه غزه انجام نمی‌دهد یا در قبال جنایاتی که جریان تکفیری‌ها و داعش در عراق و سوریه و جاهای دیگر انجام دادند و همچنین اتفاقاتی که در میانمار انجام شد و مردم بیگناه و مسلمان و غیر مسلمان از بین رفتند، اتحادیه اروپا هیچ اعتراضی انجام نداد و اخیراً مسئول سیاست‌ خارجی اتحادیه اروپا پس از پاسخ جمهوری اسلامی ایران به یکی از جنایات رژیم صهیونیستی در خصوص اعمال تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران اظهاراتی را مطرح کرده است.

وی با بیان اینکه « اگر این تحریم‌ها کار ساز بود، امروز مشارکت مردم را پای صندوق‌های رای نداشتیم»، تاکید کرد: اتحادیه اروپا باید متوجه باشد که جمهوری اسلامی ایران اجازه نخواهد داد کسی مثل رژیم جعلی صهیونیستی بخواهد به خاک ایران تجاوز کند و ساختمان کنسولگری ایران در دمشق را مورد تعرض قرار دهد؛ ما منتظر بودیم اتحادیه اروپا و مسئول سیاست‌ خارجی اروپا درباره اقدامی که رژیم صهیونیستی انجام داد اعتراضی داشته باشند اما چنین اتفاقی رخ نداد؛ زمانی که آنها نسبت به این اقدام جنایت کارانه اعتراضی نمی‌کنند، قرار نیست که جمهوری اسلامی ایران نیز ساکت بنشیند.

این نماینده مجلس با اشاره به عملیات «وعده صادق» جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به جنایات تروریستی رژیم صهیونیستی در حمله به کنسولگری ایران در دمشق گفت: اقدامی که ایران در عملیات وعده صادق انجام داد، در پاسخ به جنایاتی بود که رژیم صهیونیستی مرتکب شده بود و اینکه امروز اتحادیه اروپا بیاید بجای اینکه متخلف را که رژیم صهیونیستی است مورد بازخواست قرار دهند، دوباره از تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران صحبت می‌کند، غیر از اینکه دیوار بی اعتمادی میان ایران و اتحادیه اروپا را بلندتر و مانع ذوب شدن یخ‌های روابط میان ایران و اتحادیه اروپا می‌شود، خروجی دیگری در پی نخواهد داشت.

آصفری با بیان اینکه «اقدام آنها مطمئناً در اقدامات جمهوری اسلامی ایران در خودکفایی نیروهای مسلح در زمینه موشک‌ها و پهپادها تاثیری نخواهد گذاشت»، تصریح کرد: اعتقاد دارم که رفتار اتحادیه اروپا رفتاری دوگانه است چراکه در مقابل جنایات رژیم صهیونیستی در جاهای دیگر ساکتند اما در قبال پاسخ ایران این گونه رفتار می‌کنند. البته رفتار آنها به این جهت است که امروز بسیاری از سیاست‌مداران اروپایی یا عضوی از جریان صهیونیست‌ها بشمار می‌روند یا اینکه از حامیان آنها هستند و بخشی از هزینه‌های تبلیغاتی آنها را در انتخابات‌های مختلف صهیونیست‌ها تامین می‌کند و توقعی از آنها وجود ندارد اما رفتارهای دوگانه آنها به غیر از اینکه حقوق بشر و منشور ملل متحد را زیر سوال می‌برد، نتیجه‌ای در پی ندارد.

انتهای پیام