مهدی نصیری: مرحوم مصباح، عالمی برجسته بود اما حق نداشت به مخالفان خود نسبت کفر و فسق و خیانت و ارتداد بدهد
تاریخ انتشار: ۱۴ دی ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۰۵۵۴۸۶۴
مهدی نصیری، مدیر مسؤول و سردبیر پیشین روزنامۀ کیهان در یادداشتی به بهانۀ درگذشت آیت الله مصباح یزدی از او به عنوان یک عالم دینی برجسته به لحاظ «عمق و وسعت اندیشه و هم خدمات علمی به حوزه ها و جامعه» یاد کرد و در عین حال نوشت: « فقید سعید، در بسیاری از نقدهای تند خود همراه با نسبت هایی چون کفر و فسق و انحراف در قبل و پس از انقلاب به برخی از صاحب نظران و اندیشمندان و جریانها محق نبود و حداقل به خطای روشی مبتلا بوده اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این متفکر دینی برای این که متهم به حمایت از پلورالیسم (تکثر گرایی) نشود نقد خود را بر این پایه قرار داده که «در عصر غیبت امکان دسترسی به معلم و مفسر معصومِ قرآن و سنت، وجود ندارد و نمی توان ادعای معرفت ناب داشت.»
به گزارش عصر ایران، متن یادداشت از این قرار است:
«مرحوم مصباح یزدی اگرچه از حیث رعایت زیّ روحانیت و تواضع رفتاری و مهربانی در تعاملات شخصی نیز زبانزد بود اما غفلت از یک نکته یعنی امکان خطای عالمان و مجتهدان و صاحب نظران دینی در عصر غیبت به دلیل عدم امکان دسترسی به معلم و مفسر معصومِ قران و سنت، ایشان را نسبت به پاره ای از دیدگاهها و نظرات خود ـ که حتما احتمال خطا در آنها راه داشته و نمی توانسته به عنوان معرفت و اسلام ناب قلمداد شود ـ آن چنان راسخ و صاحب حق می کرد که به خود اجازه می داد بعضا مخالفان خود را به جهل و کفر و فسق و خیانت و ارتداد و ...متهم کند و چهره ای خشن و مهاجم از خویش در طیفی از افکار عمومی و نخبگان ترسیم کند.
اساسا وقتی در کلام و فقه تشیع از آزاد بودن و بلکه ضرورت اجتهاد در عصر غیبت سخن گفته می شود مفهومی جز این ندارد که عالمان و متفکران دینی اعم از متکلمان و اصولیان و فقیهان و محدثان و مورخان و... می توانند از منابع دین یعنی کتاب و سنت و عقل، فهم و تحلیل ـ البته روشمند و نه بی ضابطه ـ ویژه خود را داشته باشند و بلکه در صورت احراز مقام اجتهاد مجاز نیستند به آرای دیگران بدون تحقیق و از سر تقلید عمل کنند.
و این بدان معناست که ما گریزی از به رسمیت شناختن اجتهادات و قرائت های روشمند گوناگون دینی نداریم و مجاز به تکفیر و تخطئه شخصیتی و نسبت دادن انحراف و بددینی به صاحب نظران نیستیم مگر آن که ثابت شود اولا اجتهاد آنها غیر روشمند و ثانیا انگیزه شان تخریب دین در جامعه و مثلا اغراضی دنیایی و ... باشد.
البته این گونه اختلاف قرائت ها و فهم های گوناگون و متضاد اغلب در فراتر از مسلمّات و اجماعیات و قطعیات دینی و عقلی رخ می دهد و عالمان و صاحب نظران شیعه بر سر بسیاری از مسائل دینی و مذهبی اتفاق نظر دارند اما با این حال اگر عالم و صاحب نظری در مسلمات دینی و مذهبی نیز دچار شبهه و بدفهمی شود و سوء نیت و علم و عمد او ثابت نشود، در اینجا نیز الزاما کفر و ارتدادی رخ نداده و به دلیل عدم دسترسی به فصل الخطاب معصوم و حجت های بالغه الهی، این فرد یا افراد در زمره قاصران و مستضعفان فکری و عقیدتی قرار می گیرند و به تصریح قرآن مورد عقاب و عذاب الهی نخواهند بود و به تبع آن سزاوار توهین و تکفیر و هتک حیثیت و محروم شدن از حقوق انسانی و شهروندی و ... نمی باشند.
البته واضح است رسالت و وظیفه عالمان و نیز حکمرانی دینی در چنین مواردی روشنگری، پاسخ به شبهه، تبیین لغزش، خطا، گفتگو و دفاع از حقایق مسلم و روشن است.
با این مقدمه روشن می شود که فقید سعید آیت الله مصباح در بسیاری از نقدهای تندشان همراه با نسبت هایی چون کفر و فسق و انحراف در قبل و پس از انقلاب به برخی از صاحب نظران و اندیشمندان و جریانها محق نبوده و حداقل به خطای روشی مبتلا بوده اند هر چند که این نقدها به لحاظ محتوایی هم وارد بوده باشد.
از روشنترین ادله برای اثبات آنچه گفته آمد این است که آیت الله مصباح در زمره فیلسوفان مسلمان بودند، در حالی که طیفی از عالمان شیعه یعنی متکلمان با فلسفه اسلامی و صدرایی مرزبندی داشته و آن را بر خلاف مبانی قران وسنت و عقل می دانند.
حال اگر قرار باشد نوع برخورد آن مرحوم با مخالفان فکری خود صحیح باشد، باید به متکلمان شیعه حق داد که او را در زمره منحرفان و بددینان و مخالفان اسلام قلمداد کنند در حالی که خوشبختانه چنین برخوردی در حوزه های علمیه تشیع بین متکلمان و فیلسوفان و نیز بین فقهای با مبانی فقهی گوناگون صورت نمی گیرد و با دوستی و رفاقت تنها به نقد آرا و گفته ها پرداخته می شود و نه نقد اشخاص و انگیزه ها.
در هر صورت، التفات و توجه به شرایط عصر غیبت و به رسمیت شناختن اجتهادات و قرائت های روشمند گوناگون و پرهیز از ادعا و نمایندگی اسلام ناب از سوی هر عالم دینی (چه آن که نابیت فکری و اعتقادی در اختیار معصوم است و بس) می تواند پایان بخش بسیاری از نزاع های زیانبار عقیدتی و سیاسی و فراهم کننده فضای آزاد برای تضارب آراء و اندیشه ها باشد.
البته پرواضح است که این امر به معنای پلورالیسم مدرن که اساسا قائل به حقیقت مطلق و ثابت نیست و همه آراء و دیدگاهها را حق و یا بخشی از حق می داند نمی باشد بلکه منبعث از آموزه های کلامی و اصولی شیعه و در زمره بدیهیات آن است که تا حدودی در فضای احساسی و هیجانی پس از انقلاب مغفول واقع شده است.
برای آیت الله مصباح و همه عالمان نیک اندیش و نیک کردار از خداوند طلب رَوح و رحمت و رضوان الهی دارم. غفر الله لنا و له».
--------------------------------------
بیشتر بخوانید:
*درگذشت آیت‌الله مصباح یزدی؛ او که «جمهور ناب» را بر رأی اکثریت، ترجیح می‌داد
لینک کوتاه: asriran.com/003Cdyمنبع: عصر ایران
کلیدواژه: مهدی نصیری مصباح یزدی آیت الله مصباح صاحب نظران عصر غیبت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۰۵۵۴۸۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تصاویری از حال و هوای منزل سیدحسین خمینی بعد از فوت مادرش + تصاویر
در پی درگذشت «معصومه حائری»، همسر شهید آیت الله سید مصطفی خمینی (ره)، جمعی از علما، فضلا و روحانیون با حضور در منزل حجت الاسلام و المسلمین سید حسین خمینی این ضایعه را به وی و اعضای بیت امام خمینی تسلیت گفتند.
مرحوم معصومه حائری نوه مرحوم حضرت آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره)، موسسه حوزه علمیه قم و فرزند مرحوم آیت الله شیخ مرتضی حائری یزدی صبح دیروز پس از طی دوره‌ای بیماری در گذشت.
منبع: جماران
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است